FAQ OKO Gezondheidsmonitor

OKO staat voor ‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving’. Jongeren kunnen zich beter ontwikkelen wanneer zij opgroeien in een positieve, gezonde en veilige leefomgeving. Hiervoor is de OKO-aanpak ontwikkeld. Deze aanpak helpt gemeenten om een positieve leefomgeving voor jongeren te creëren vanuit vier domeinen: gezin, school, peergroep en vrije tijd. De aanpak richt zich met name op het voorkomen van middelengebruik en het verbeteren van de mentale gezondheid. De OKO-aanpak is gebaseerd op het IJslandse preventiemodel. Gemeenten voeren de aanpak uit, samen met partners uit de gemeente die betrokken zijn bij opgroeiende jeugd, zoals scholen.

JGZ van GGD Gelderland-Midden neemt in schooljaar 2025/2026, zoals gebruikelijk vragenlijsten af bij leerlingen in klas 1 en 3 van het vmbo en in klas 2 en 4 van mavo/havo/vwo scholen. Een extra vragenlijst lijkt overbodig, maar het doel van beide vragenlijsten verschilt. De vragenlijst van de JGZ geeft inzicht in de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van de leerlingen op individueel niveau en is er voor individuele zorg voor leerlingen. Deze vragenlijst is daarom niet anoniem.
De OKO vragenlijst biedt een breder beeld van de gezondheid, het welzijn, de leefstijl en de leefomgeving van de leerlingen. De vragenlijst wordt afgenomen bij leerlingen in klas 2 en 4 van de middelbare scholen. De verzamelde gegevens zijn bedoeld voor het inzicht in een totale groep, bijvoorbeeld alle tweedeklassers of alle leerlingen die in dezelfde gemeente wonen. De uitkomsten geven de gemeente richting in hun beleid om de leefomgeving van jongeren te verbeteren. Deze vragenlijst is daarom anoniem.

Nee, deelname is geheel vrijwillig. Alle ouders/verzorgers én leerlingen worden vooraf geïnformeerd over de OKO Gezondheidsmonitor 2025. 
Wilt u niet dat uw kind meedoet aan de OKO Gezondheidsmonitor 2025? Dan kunt u dit doorgeven aan de school zonder dat u hiervoor een reden hoeft op te geven. Ook als een leerling zelf niet mee wil doen, dan kan de leerling dit (ter plekke) aangeven. Voor de betrouwbaarheid van de uitkomsten binnen de gemeente en binnen de school is het echter belangrijk dat zoveel mogelijk jongeren de vragenlijst invullen.

De gemeenten Ede, Barneveld, Nijkerk en Lingewaard hebben GGD Gelderland-Midden gevraagd om leerlingen te ondervragen over hun gezondheid, welzijn, leefstijl en aspecten in hun omgeving die daarop van invloed zijn. Daarmee wil de gemeente de komende jaren werk maken van een preventieve aanpak voor (mentale) gezondheid en leefstijl. De gemeente wil samen met alle betrokkenen op basis van de resultaten beleid maken.

Het invullen van de vragenlijst kan jongeren aan het denken zetten over een gezonde leefstijl. Jongeren die meer willen weten over hun gezondheid of daar vragen over hebben, vinden aan het eind van de vragenlijst een lijst met goede en betrouwbare websites.

Het is bekend dat meer jongeren de vragenlijst invullen als dit gezamenlijk op school wordt gedaan in de klas, dan wanneer ze dat thuis moeten doen. Het geeft dus een betere respons. Daarnaast kunnen jongeren in de klas direct vragen stellen over de vragenlijst aan de docent. Ook voorkómen we zo dat ouders ‘meekijken’ bij het invullen. We willen echt dat jongeren 100% eerlijk kunnen zijn, ook over gevoelige onderwerpen zoals alcohol, roken en drugs.

De privacy van de leerlingen is gewaarborgd bij de OKO Gezondheidsmonitor 2025. Uiteraard voert de GGD de OKO Gezondheidsmonitor 2025 uit conform de AVG wet- en regelgeving. Er worden voldoende beveiligingsmaatregelen genomen om gegevens te beveiligen tegen verlies en tegen enige vorm van onrechtmatige verwerking. Bijvoorbeeld door het gebruik van een beveiligde website waar leerlingen hun vragenlijst invullen.

Daarnaast wordt leerlingen op geen enkel moment gevraagd naar hun naam. Ook hoeven ze niet met een eigen code in te loggen. Elke school heeft een eigen link naar een beveiligde website met de vragenlijst. Op die manier weten wij als GGD op welke school de vragenlijst ingevuld is. In de vragenlijst wordt ook niet gevraagd naar adres. De antwoorden zijn dus anoniem. We vragen wel om de woonplaats, zodat de GGD de gegevens op gemeenteniveau kan analyseren.

De vragenlijst is geprogrammeerd door Helder Onderzoek (ISO 27001 gecertificeerd) in opdracht van GGD GHOR Nederland. Er is gebruikt gemaakt van survalyzer als softwarepakket voor de online vragenlijst.  
De vragenlijst wordt ook gehost bij survalyzer op een ISO 27001 gecertificeerde, dedicated server in Nederland voor de OKO Gezondheidsmonitor Jeugd. De beveiliging van de server wordt regelmatig getest met een pen & hacktest die een gespecialiseerde, externe partij uitvoert. Daaruit blijkt dat de omgeving goed is beveiligd en geen kwetsbaarheden heeft. GGD GHOR Nederland en Helder Onderzoek hebben daarnaast een verwerkersovereenkomst gesloten.

Ja, ouders/verzorgers en leerlingen ontvangen van hun school een e-mail met daarin alle informatie over de OKO Gezondheidsmonitor 2025.

De uitkomsten van de OKO Gezondheidsmonitor 2025 geven aan hoe het met jongeren in deze gemeente gaat en op welke onderdelen er extra inzet nodig is. De gemeente bespreekt de uitkomsten met scholen en andere partners die betrokken zijn bij opgroeiende jeugd. Met elkaar bepalen ze waar kansen liggen om de leefomgeving van jongeren te verbeteren. De GGD deelt met de gemeente alleen resultaten over een totale groep, bijvoorbeeld over alle vierdeklassers.

Elke deelnemende school ontvangt van de GGD een verslag met de uitkomsten van de eigen school. Hiermee krijgt de school op groepsniveau een indruk van de gezondheid, het welzijn, de leefstijl en de leefomgeving van hun leerlingen en de factoren die daarop van invloed zijn. Daarnaast krijgt de school een indruk hoe de leerlingen op groepsniveau de sfeer op school ervaren. De school is eigenaar van het schoolverslag en bepaalt zelf wie de rapportage mag zien.

De resultaten worden niet openbaar gepubliceerd. De GGD koppelt de resultaten alleen terug aan de OKO-gemeenten en aan de deelnemende scholen.

Deelnemende scholen ontvangen van de GGD een schoolrapportage met daarin de resultaten over een totale groep, bijvoorbeeld over alle vierdeklassers. Dit schoolprofiel geeft de school een indruk van de leefstijl en gezondheid van hun leerlingen en de factoren die daarop van invloed zijn. Ook krijgt de school een indruk van hoe de leerlingen de sfeer op school ervaren. De school is eigenaar van de schoolrapportage en bepaalt zelf of andere organisaties de gegevens mogen zien.

Alle middelbare scholen met leerlingen uit een OKO-gemeente zijn gevraagd om mee te doen met de OKO Gezondheidsmonitor 2025. Om betrouwbare uitkomsten te krijgen, is het belangrijk dat zoveel mogelijk scholen én per school zoveel mogelijk leerlingen meedoen. Hoe meer scholen en leerlingen meedoen, hoe beter de gemeente kan zien waar kansen liggen om de leefomgeving van jongeren te verbeteren.